Bypass Cerrahisi

Dünya üzerinde ve Türkiye’de en sık görülen hastalıklardan bir tanesi kalp hastalıklarıdır. Bu hastalıklar genellikle kendilerini ciddi belirtiler ile belli etseler de bazen oldukça sessiz bir şekilde ortaya çıkabiliyor. Gelişen ve değişen son teknoloji, tıp alanında da büyük sıçramalar yapmıştır. Bu gelişen teknoloji ile birlikte eskiden ölümcül olan vakalar günümüzde başarı ile sonuçlanarak insanları hayata bağlıyor. 

Özellikle Bypass cerrahisi bölümünde, bilim insanlarının geliştirdiği yöntemler, doktorların yetenek ve tecrübesi ile birleşerek kalp hastalarının ömrünü uzatmak ile beraber operasyon sırasında ve operasyon sonrasında rahat etmelerini sağlıyor.

Bypass Ameliyatı Nedir ?

Bypass’ın kelime anlamı köprüleme demektir. Bypass ameliyatı ise; kalbi besleyen atardamarların bazı bölgelerinde, daralma veya tıkanma sonucu ortaya çıkan hastalığın giderilmesi için yapılan cerrahi operasyonun adıdır.

Bu cerrahi operasyon ile daralan veya tıkanan damarların yerine vücudun başka bir yerinden alınarak hazırlanan damarlar eklenir ve hasta damarların iyileşerek eski görevine dönmesi sağlanır. Bu sayede kan akış işlemi eskisi gibi devam eder. 

Bypass Ameliyatı Nasıl ve Ne Zaman Yapılır ?

Kalp rahatsızlıkları ciddi belirtiler ile kendisini ortaya koymaktadır. Bu gibi durumlar söz konusu olduğunda doktorlar hemen cerrahi müdahale yaparlar.

Kalp etrafında yer alan hayati damarlarda meydana gelen tıkanma veya daralma sonucunda yapılan ameliyat iki şekilde yapılmaktadır. Genellikle birincisi kalp çalışırken yapılan ameliyattır.

Diğer şekilde ise kalp durdurularak yapılır. Genellikle açık kalp ameliyatı olarak yapılmaktadır. Kişinin cerrahi müdahale ile göğsü açıldıktan sonra kalp ve akciğerlerin işlevi durdurularak makineye bağlanırlar. Bu hayati fonksiyonların görevlerini makineler yerine getirirken, doktor ise daralmanın veya tıkanmanın giderilmesini sağlamak amacıyla köprüleme ameliyatı gerçekleştirmektedir.

Bypass ameliyatlarında genellikle hastanın vücudundan alınan damarlar kullanılmaktadır. En yaygın olarak kişinin sol veya sağ memesinden alınan damarlar kullanılır. Bu damarlar örneğin bacaktan alınan damarlara göre daha uzun yıllar dayanabilmektedir. İkinci olarak ise damar alınan yer kişinin sol koludur. Sol koldaki atardamarlar alınarak cerrahi müdahale tamamlanır.

Bypass Ameliyatı Öncesi

Bypass ameliyatına girecek olan hastanın ameliyat öncesi hazırlanış şekli oldukça hayati önem arz etmektedir.  Bu hazırlanış şekli genel olarak aşağıdaki gibi olur.

• Kişinin özel bir durumu yok ise bir gün öncesinden hastaneye yatışı yapılmaktadır.
• Hastanede bulunan kardiyoloji uzmanı, kalp cerrahı ve anestezi uygulamasını yapacak olan uzmanlar hastayı ayrıntılı bir şekilde inceleyerek değerlendirir.
• Aktif olarak kullandığı ilaçlar mutlaka kontrol edilerek değerlendirilir. Bazılarına devam edebilirken bazılarına ara vermesi gerekebilir. Bu kararı uzman doktorlar verir.
• Ameliyattan önce kan sulandırıcı ilaçlar içilmemesi çok önemlidir. Kan sulandırıcı ilaçlar kanamayı arttıracağından, eğer kullanılıyorsa önceden kesilmelidir.
• Operasyondan önce alkol, sigara gibi şeyler kullanılmamalıdır.
• Vücut genelindeki bakteriyel temizliğin sağlanması için, doktor tarafından hastaya verilen bakteri sabunu kullanılarak vücut temizliği sağlanmalıdır. Bu temizlik ameliyat sırasında oluşabilecek enfeksiyonel durumların önüne geçilmesini sağlar.
• Ameliyat, hastaya genel anestezi verilerek başlatılır. Ortalama 2-3 saat sürmesi beklenen ameliyat, içeride oluşabilecek komplikasyonlara göre daha erken veya daha geç bitebilir. Bu aşamada net bir saat belirtmek mümkün değildir.
• Ameliyat bitiminde göğüs kemiği, cerrahi tel ile kapatılır ve bu tel vücuttan çıkarılmamaktadır.
• Kesi yapılan yerler dikiş yardımı ile kapatılır ve operasyon tamamlanır.
• Ameliyat sonrası belirli aralıklar ile dikişlerin bakımı sağlanmalıdır. Göğüs kemiğinin kaynaması ise belli bir zaman gerektirir.
• Ameliyat sonrası kişi de kendi bakımına son derece dikkat etmelidir. Sırt üstü yatarak göğüsleri koruması gerekmektedir.
• Anestezi etkisi geçip hasta uyandıktan sonra göğüs kısmında 2-3 tüp ile karşılaşır. Bu tüpler kalbin etrafında oluşan zararlı sıvıları vücuttan dışarı atmak için kullanılır.

Bypass Ameliyatı Sonrası

Bypass ameliyatı oldukça zor bir ameliyattır. Kişi kendisini son derece iyi korumalı ve iyi bakılmalıdır. Ameliyat sonrası hastayı bekleyen durumları şöyle sıralayabiliriz.

• Hasta ameliyattan belli bir süre sonra ayağa kalkabilir.
• Gezme aktivitesi temiz havada kısa yürüyüşler şeklinde olmalıdır.
• Ameliyattan sonra hastanın baş dönmesi, yorgunluk hissi, iştah kaybı, halsiz hissetmesi gibi durumları yaşaması son derece normaldir.
• Hastanın istirahat etmesi ve kendini yormaması gerekmektedir.
• Ameliyattan sonra 1.5-2 ay gibi bir süreç içerisinde mutlaka sırt üstü pozisyonda yatması gerekmektedir.
• Göğüs kemiğinin açılma yapmaması için yana dönme gibi hareketler yapmaktan kaçınması gerekmektedir.
• Göğüs kemiği kaynayana kadar öksürürken bile sert hareketlerde bulunmaması gerekmektedir.
• Hastanın, var ise kötü alışkanlıklarını bırakması gerekmektedir.
• Hasta bol bol dinlenmelidir.
• Sağlıklı beslenmelidir.
• Stres kaynaklarından uzak durmalıdır.
• Bol bol su tüketmelidir.
• Bol bol yürüyüş ve egzersiz yapmalıdır.
• İyileşme süreci uzun süren bir durumdur. Hastanın sağlıklı bir yaşam tarzına geçmesi bu süreyi kısaltabilir.

Bypass Ameliyatının Riskleri

Açık olarak gerçekleştirilen kalp ameliyatı oldukça zor bir operasyondur. Bu ameliyattan önce hasta ve ailesi olası risklere karşı kendisini hazırlamalı ve bu riskler doktor tarafından kendilerine iletilmelidir.

Bu ameliyatın en önemli risk faktörlerinden bir tanesi enfeksiyondur. Ameliyattan sonra hasta 4-5 gün süre ile izole edilerek kimseyle görüştürülmemesi sağlanmalıdır. Yoğun bakım bölümünde tedavisi ve kontrolleri devam eden hastaya en ufak bir enfeksiyon bulaşması halinde hayatı risk altına girmektedir. Bu sebeple normal odaya alınması 8-10 günü bulmaktadır.

Genel olarak bakıldığında olası riskler aşağıdaki gibidir.

• Kalp sıkışması,
• Kalp krizi riski,
• Enfeksiyon riski,
• Kan kaybı oluşması,
• Kan pıhtılaşması riski,
• Göğüs bölgesinde ağrı,
• Nefes almada problem,
• Akciğer ve böbrek yetmezliği,
• Baş dönmesi hissi,
• Hafıza problemleri

Koroner Bypass Nedir ?

Tıp alanında en sık yapılan kalp ameliyatlarından bir tanesi Koroner Arter hastalıklarında yapılan bypass ameliyatıdır. 

İnsan vücudundaki en önemli organlardan bir tanesi kalptir. Kalp gece gündüz bizim için hiç durmadan çalışmaktadır. Vücut içerisinde kalbi besleyen bazı damarlar vardır. Bu damarlar zaman içerisinde çeşitli sebeplerden dolayı daralır veya tamamen tıkanma yaşanır. Bu damarların tıkanması ile ortaya çıkan hastalığa ise koroner arter hastalığı denmektedir.

Bu hastalıkta tıkanan veya daralan damarlara yeni bir damar eklenerek kan akımı aktif hale getirilmektedir. Bu damarların sayesinde kalp tekrar eski sağlıklı formuna döner ve kan pompalama işlemine devam eder.

Koroner Bypass Ameliyatı

Günümüzde hayata geçen son teknoloji ile birlikte Koroner hastalığında gerçekleştirilen koroner bypass ameliyatı oldukça kolay ve konforlu bir şekilde yapılmaktadır. Gelişen teknoloji hastanın hayatta kalma şansını oldukça yüksek tutarak, iyileşme sürecini de hızlandırmaktadır.

Ameliyat sonrasında hasta belli bir süre hastanede yatar. Bu süre kişi ve komplikasyonlara göre değişiklik göstermektedir. Eve geçen hasta bir süre dinlenmeli, sık sık doktor kontrolleri yapılmalı ve ayağa kalkması için doktor onayı beklemelidir.

Ameliyattan sonra hastaya iyi bakılmalıdır. İyi bakılan hastanın iyileşme süreci daha hızlı olmaktadır.

Koroner Bypass Ameliyatı Kimlere Uygulanır ?

Koroner bypass hastalığı görülen kişilerde, doktor önerisi ile üç şekilde tedavi uygulaması yapılmaktadır. Bunlar;

• İlaç kullanarak yapılan tedavi,
• Koroner balon anjiyoplasti uygulaması,
• Sent uygulaması,
• Koroner bypass operasyonu,

Yukarıdaki tedavilerin hangisinin uygulanacağı hastane içerisinde bulunan uzman doktor kadrosu ile yapılan toplantı sonucu karar verilir.

Hastaya yapılacak olan ameliyat ise genellikle aşağıdaki durumlar gözlendiğinde karar verilir ve yapılır.

• Solda bulunan ana koroner arterde olan darlık,
• birden fazla koroner arterde bulunan ciddi darlıklar,
• Bu hastalık sebebi ile kalbin kasılma fonksiyonlarının ve gücünün bozulması,
• Kullanılan ilaçlara rağmen göğüsteki ağrıların geçmemesi,

Bu ameliyat sırasında doktorların kullanabileceği yapay olan damarlar bulunmamakla birlikte, hastanın kendi vücudundan alınan damarlar kullanılmaktadır.